Την Παρασκευή, 5/12/2014 οι μαθητές της Α και Β τάξης επισκεφθήκαν στα πλαίσια των ερευνητικών εργασιών του σχολικού έτους 2014 ? 2015, τους αρχαιολογικούς χώρους του κέντρου της Λάρισας. Ενημερώθηκαν για τη σημασία των μνημείων και την ιστορία τους με την συνοδεία των καθηγητών τους ( Ντίνας Δ. – Ντούρου Α. – Πατσούδη Ε. – Τσιγαρίδας Χ. – Μπαμπάλη Αικ. – Δημηνίκου Αικ.) και δύο ξεναγών της εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Περπάτησαν και ξεναγήθηκαν στο κέντρο της πόλης στα παρακάτω μνημεία.

 Α’ Αρχαίο θέατρο Λάρισας. Χτισμένο τον 3ο αιώνα π.χ., στη νότια πλευρά του λόφου Φρούριο, όπου κατά την αρχαιότητα δέσποζε η οχυρωμένη ακρόπολη της πόλης, είναι ένα από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα θέατρα της περιόδου. Εκτός από τη χρήση του για ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων χρησιμοποιήθηκε και για τις συνελεύσεις του κοινού των Θεσσαλών. Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο μετατράπηκε σε αρένα, και έγινε μεταφορά των θεατρικών δρώμενων της πόλης στο Β΄ Αρχαίο θέατρο.

Β’ Αρχαίο θέατρο Λάρισας. Πρόκειται για το θέατρο που αντικατέστησε το Α’ Αρχαίο θέατρο, κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Είναι κτισμένο στη νοτιοδυτική πλευρά του λόφου Πευκάκια, που όμως δεν υπάρχει σήμερα λόγω ισοπέδωσής του το 1950 για πολεοδομικούς λόγους.

Μνημείο Ποσειδώνα. Το μνημείο του Ποσειδώνα βρίσκεται στη συμβολή των οδών Δήμητρας και Νίκης. Αποκαλύφθηκε όρθιο στην αρχική του θέση το 1955, μετά από μικρή ανασκαφή που διεξήγαγε ο αρχαιολόγος Νίκος Βερδελής. Πρόκειται για αναθηματική στήλη από λευκό μάρμαρο με διαστάσεις, ύψους 2,63 μ. και πλάτους 0,50 μ. Η στήλη στεφανώνεται από αέτωμα. Ήταν στερεωμένη μέσα σε ορθογώνια μαρμάρινη πλίνθο, η οποία στηριζόταν σε λίθινο υπόβαθρο. Στο μέσο της περίπου είναι χαραγμένη η τρίστιχη επιγραφή: «Ποτείδωνι Κρανναίωι Πυλαίωι» (η κρήνη, στην αχαϊκή ? αιολική διάλεκτο στην οποία είναι χαραγμένη η επιγραφή, λέγεται κράν(ν)α, λέξη από την οποία προέρχεται το επίθετο Κρανναίος). Η στήλη χρονολογείται στις αρχές του 4ου αι. π.χ. και με αυτή οι Θεσσαλοί τίμησαν τον Ποσειδώνα ως θεό των πηγαίων υδάτων.

Βυζαντινά Μνημεία

Τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική. Η βασιλική αυτή βρίσκεται στον λόφο του Φρουρίου. Πιθανολογείται πως πρόκειται για την πρώτη εκκλησία της πόλης, αφιερωμένη στον πολιούχο Άγιο Αχίλλειο , πρώτο μητροπολίτη της πόλης. Χτίστηκε τον 6ο μ.Χ. αιώνα, πάνω σε τάφο ο οποίος πιθανολογείται ότι ανήκει στον Άγιο Αχίλλειο. Σήμερα διατηρείται μόνο το επίπεδο της θεμελίωσης. Ο νάρθηκας κοσμείται με βυζαντινά ψηφιδωτά δάπεδα.

Παλαιοχριστιανικά λουτρά (βαλανεία), έχουν αποκαλυφθεί σε διάφορα σημεία του ιστορικού κέντρου της πόλης. Σε καλή διατήρηση βρίσκονται αυτά στην πλατεία Μπλάνα και στην πλατεία Λαμπρούλη.

Το Λουτρό της πλατείας Μπλάνα χρονολογείται στον 5ο αι. μ.Χ. Διέθετε τρεις χώρους και φαίνεται να σχετίζεται με το εκκλησιαστικό συγκρότημα της βασιλικής της οδού Κύπρου, λόγω του μεγέθους του και της γειτνίασής του με αυτήν. Θεωρείται πιθανό πως σταμάτησε να λειτουργεί μετά την ολοκλήρωση της παλαιοχριστιανικής οχύρωσης.

Το Λουτρό της πλατείας Λαμπρούλη πιθανώς εντάσσεται σε κτιριακό συγκρότημα που σχετίζεται με τη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, καθώς βρίσκεται στα βορειοανατολικά της. Ήταν μικρό λουτρό με δύο χώρους, χρονολογούμενο στον 6ο αι. μ.Χ.

Μεσοβυζαντινός ναός. Χτίστηκε περί τον 11ο-12ο αι., πάνω σε παλαιοχριστιανικό κτίριο. Αρχικά ήταν μονόχωρος ναός με ημικυκλική αψίδα ιερού. Αργότερα περιβλήθηκε με στοά και, σύμφωνα με τα ευρήματα των ανασκαφών, πιθανώς εντάσσεται στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα ή του τρουλλαίου ναού με περίστωο. Τα ερείπιά του ενσωματώθηκαν στο βόρειο μέρος της πλατείας Λαμπρούλη.

Βυζαντινό Τείχος. Η οχύρωση αυτή, εποχής αυτοκράτορα Ιουστινιανού, περιέκλειε μικρή έκταση γύρω από το λόφο του Φρουρίου. Τμήματά της έχουν έρθει στο φως μετά από σωστικές ανασκαφές των τελευταίων χρόνων και βρίσκονται στις οδούς Λαπιθών και Aλεξάνδρου Παπαναστασίου καθώς και στην Πλατεία Αγαμέμνονα Μπλάνα.

Βυζαντινή δεξαμενή του 3ου αιώνα μ.Χ. Αποκαλύφθηκε το 2003 στην οδό Μανωλάκη της Λάρισας, στο υπόγειο μιας οικοδομής κατά τις ανασκαφές. Οι διαστάσεις της είναι 20 με 33 μέτρα και χρησίμευε για τον καθαρισμό του νερού στην πρώιμη Βυζαντινή εποχή. Στην πρόσοψή της διαμορφώνεται το πολυτελές νυμφαίο με τις ορθογώνιες και ημικυκλικές κόγχες που χρησίμευαν για την τοποθέτηση αγαλμάτων τα οποία σχετίζονταν με την φύση και το νερό.

 Οθωμανικά Μνημεία         

Το Μπεζεστένι, γνωστό σήμερα ως Φρούριο, κτίστηκε από τους Οθωμανούς στα τέλη του 15ου αιώνα. Χρησιμοποιήθηκε ως σκεπαστή αγορά και μετέπειτα, αφού υπέστη αλλαγές στην εξωτερική μορφή του, χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαποθήκη και οχυρό (σε αυτή του την χρήση εντοπίζεται και η ονομασία Φρούριο που έχει σήμερα το κτίσμα) ως την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881. Υπάρχει η υπόθεση ότι εντοιχισμένα στο Μπεζεστένι βρίσκονται μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από τον αρχαίο ναό της Πολιάδος Αθηνάς ο οποίος υπήρχε στο παρελθόν στο λόφο.

Γενί Τζαμί. Πρόκειται για κτίριο του 19ου αιώνα, που χρησιμοποιήθηκε ως τζαμί ως το 1924. Από το 1939 έως το 1941 στέγαζε μια μικρή αρχαιολογική συλλογή και τη δημοτική βιβλιοθήκη, ενώ από το 1957 έως μέχρι τον Ιανουάριο του 2012 το Αρχαιολογικό Μουσείο της Λάρισας. Βρίσκεται στην πλατεία Λαού απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Βησσαρίωνα και το ωδείο. Μετά την μεταφορά των εκθεμάτων του, στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο παραμένει κλειστό, όμως στις προθέσεις των αρχαιολογικών υπηρεσιών είναι να παραμείνει εκθεσιακός χώρος αρχαιολογικών θησαυρών, είτε φιλοξενώντας περιοδικές εκθέσεις, είτε μια μόνιμη διαχρονική έκθεση και μόνο για την ιστορία της Λάρισας, με ανάλογα ευρήματα.

Μεγάλο Χαμάμ. Πρόκειται για επίμηκες κτίσμα του 18ου αιώνα με δυο τρούλους, του οποίου η αρχική οικοδομική φάση ανάγεται στον 16ο αιώνα. Το κτίσμα έχει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον από μορφολογικής πλευράς αλλά και στον τρόπο κατασκευής των υποκαύστων του και στη θεμελίωση. Σήμερα το πιο ευδιάκριτο στοιχείο του Χαμάμ είναι ο ένας τρούλος του (διαμέτρου 13 μ.) ενώ το εσωτερικό του, το οποίο χρησίμευε ως αίθουσα αποδυτηρίων, πλέον χρησιμοποιείται από εργαστήρια και σημερινά καταστήματα. Το μνημείο μετά την αλλαγή χρήσης του, η οποία συντελέστηκε σε άγνωστη εποχή πριν την απελευθέρωση της πόλης, πέρασε σε φάση απαξίωσης με πολλές αδέξιες μετασκευές και προσθήκες. Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Φιλελλήνων.